Inspraak bij de totstandkoming van een ruimtelijk uitvoeringsplan ?
Op diverse niveau’s is de overheid bezig met de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen. Dergelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (hierna RUP’s) zullen op termijn de gewestplannen vervangen en zijn bepalend voor het toekomstige ruimtelijk gebruik van gronden. Deze plannen leggen immers de bouwings- en gebruiksmogelijkheden voor een grondgebied vast. RUP’s zijn dus van groot belang voor de ontwikkelingsmogelijkheden van o.a. land- en tuinbouwbedrijven. Dikwijls hebben ruimtelijke uitvoeringsplannen invloed op de gebruiksmogelijkheden in het agrarisch gebied. In onderhavige bijdrage wordt kort stilgestaan bij de inspraakmogelijkheden die men heeft bij de totstandkoming van een RUP.
Wat is een RUP?
RUP’s worden opgemaakt op 3 niveau’s. Er zijn gewestelijke, provinciale en gemeentelijke RUP. De inhoud van een RUP is geregeld in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Een RUP moet onder andere volgende onderdelen bevatten:
een grafisch plan dat aangeeft voor welk gebied of gebieden het plan van toepassing is
de daarbij horende stedenbouwkundige voorschriften
een weergave van de feitelijke en juridische toestand
de relatie met het ruimtelijk structuurplan of de ruimtelijke structuurplannen waarvan het een uitvoering vormt
een opsomming van de vroegere voorschriften die strijdig zijn met het plan en die door het RUP zullen opgeheven worden
een rapport m.b.t. de milieueffecten van het plan, een passende beoordeling en in voorkomend geval een ruimtelijk veiligheidsrapport
een register met percelen waarvan de wijziging van bestemming aanleiding kan geven tot planschadevergoeding
Indien het RUP betrekking heeft op landinrichting kan het desgevallend een grondruilplan en een inrichtingsnota bevatten.
Het grafisch plan toont aan voor welk gebied het RUP van toepassing is. De bijhorende stedenbouwkundige voorschriften hebben betrekking op de bestemming, de inrichting en het beheer van het gebied. Zo kunnen voorschriften bepalen welke functies of activiteiten al dan niet toegelaten zijn op een bepaalde grond of in een bepaald gebied. Ook kunnen voorschriften de vorm, het volume of het uitzicht van een gebouw regelen.
De stedenbouwkundige voorschriften hebben verordenende kracht. Dit wil zeggen dat deze voorschriften zowel voor de overheid als voor de burger bindend zijn vb. bij het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning of een milieuvergunning. Stedenbouwkundige voorschriften kunnen eigendomsbeperkingen inhouden zoals vb. een bouwverbod. Vandaar dat het van belang kan zijn om bezwaar in te dienen indien de stedenbouwkundige voorschriften een ongunstige invloed hebben op de ontwikkelingsmogelijkheden van uw bedrijf. Indien u bijvoorbeeld wacht met reageren totdat de hernieuwing of uitbreiding van uw milieuvergunning wordt geweigerd, of totdat een stedenbouwkundige vergunning wordt geweigerd, dan komt uw reactie te laat. Op dat ogenblik is het RUP immers definitief geworden en zullen de stedenbouwkundige voorschriften kracht van wet kennen.
Openbaar onderzoek?
Wanneer kunt u nu een bezwaar indienen? Vooraleer een RUP definitief wordt goedgekeurd, dient de overheid het plan te onderwerpen aan een openbaar onderzoek. Dit openbaar onderzoek heeft tot doel alle belanghebbenden de mogelijkheid te geven om bezwaren en opmerkingen te formuleren bij dit ontwerp RUP. Deze bezwaren en opmerkingen moeten de overheid toelaten met kennis van zaken te oordelen over het RUP. Tijdens dit openbaar onderzoek moeten alle documenten die betrekking hebben op de opmaak van het RUP ter inzage liggen voor het publiek. Het openbaar onderzoek wordt bekend gemaakt via het Belgisch Staatsblad. De overheid is niet verplicht om elke eigenaar afzonderlijk te verwittigen van het feit dat er een openbaar onderzoek gestart.
Tijdens een openbaar onderzoek kunnen bezwaren van allerlei aard worden opgeworpen. Ze kunnen betrekking hebben op vb. de verkeerde weergave van de bestaande feitelijke of juridische toestand. Ook kunnen bezwaren geuit worden tegen eigendomsbeperkingen en kan de bezwaarindiener alternatieven voorstellen.
Indien dit het geval is, kan er aangevoerd worden dat het RUP in strijd is met de richtinggevende of bindende bepalingen van de structuurplannen. Structuurplannen zijn beleidsplannen die worden opgemaakt op het niveau van het gewest, de provincie en de gemeenten. De bindende bepalingen zijn afzonderlijk opgenomen in elk structuurplan. Bindende bepalingen moeten steeds door de overheid worden gerespecteerd bij de opmaak van een RUP.
Stopt uw inspraak bij het openbaar onderzoek?
Indien u als burger een bezwaar heeft ingediend tegen een RUP, en u meent dat onvoldoende rekening werd gehouden met uw bezwaren, dan kunt u steeds de schorsing of vernietiging vorderen van het RUP bij de Raad van State. U dient dit te doen binnen zestig dagen na publicatie van het goedkeuringsbesluit in het Belgisch Staatsblad. Waakzaamheid is dus geboden om deze termijn niet uit het oog te verliezen.